PET اسکن در مطالعه ای که اخیرا انجام شد، کمک کرد تا محققان به خواص اثربخش داروی آزمایشی بیماری آلزایمر پی ببرند.

این مطالعه در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۲، در مجله JAMA Neurology.به چاپ رسید.

محققان تخمین می زنند که داروی آزمایشی می تواند رسوبات پلاک آمیلوئید مغز را در بیماران تا چهار سال پاک کند.

محققان یک مدل آماری مبتنی بر اسکن PET را برای محاسبه پیامدهای بالینی برای بیمارانی که در طول کارآزمایی بالینی ۱۸ ماهه قبلی، به دارو پاسخ مثبت دادند، درنظر گرفتند.

شرکت دارویی Eli Lilly دارویی را برای پیشگیری و درمان آلزایمر، ارائه کرد که در این مطالعه استفاده شد و نتایج مثبتی را نشان داد.

 

تحقیقی بر مبنای PET اسکن برای داروی آزمایشی آلزایمر

PET-scan، این قابلیت را دارد که اختلالات عصبی مانند آلزایمر را در مراحل ابتدایی تشخیص دهد. تشخیص به موقع یعنی درمان سریع‌تر  و موثرتر بیماران.

ما در این مقاله، توضیحات کاملی را در مورد نقش پت اسکن در تشخیص بیماری آلزایمر، ارائه کردیم اما در این مطالعه، درمان آلزایمر مد نظر است.

شرکت‌کنندگان مبتلا به بیماری آلزایمر زودرس علامت‌دار بودند که یک گروه دارونما و گروه دیگر، داروی آزمایشی را دریافت کردند.

دوره کور تا ۷۶ هفته و یک دوره پیگیری ۴۸ هفته ای در ۵۶ مرکز در ایالات متحده و کانادا انجام شد.

 

شرکت کنندگان در مطالعه

شرکت کنندگانی با مشخصات زیر انتخاب شدند:

  •  ۶۰ تا ۸۵ سال
  • با تغییر تدریجی و پیشرونده در عملکرد حافظه به مدت ۶ ماه یا بیشتر
  • بیماری آلزایمر با علائم اولیه
  • آمیلوئید بالا و سطوح تاو متوسط
  • دارو ۴ هفته به بیمارن داده شد:

۷۰۰ میلی گرم برای ۳ دوز اول، سپس ۱۴۰۰ میلی گرم تا ۷۲ هفته.

 

نتایج مطالعه بر اساس پیش بینی با PET اسکن

دکتر جان سیمز، یکی از مدیران ارشد پزشکی در شرکت دارویی Eli Lilly و نویسنده مقاله، اظهار داشت:

“مدل مواجهه پاسخ سطح پلاک آمیلوئید در طول زمان نشان داد که ممکن است ۳٫۹ سال طول بکشد تا پلاک ها دوباره جمع شوند.”

محققان به این نتیجه رسیدند که پاکسازی زودهنگام پلاک آمیلوئید در بیماران با کاهش تجمع تاو همراه بود، که علت اصلی زوال عقل بیماری آلزایمر است.

رسوبات آمیلوئید و درهم‌تنیدگی‌های نوروفیبریلی پروتئین تاو، دو علامت اصلی پاتولوژیک بیماری آلزایمر هستند.

تجمع این پروتئین ها یک فرآیند مداوم است که ده ها سال قبل از شروع علائم بیماری آلزایمر، شروع می شود.

داروی آزمایشی، یک آنتی بادی مونوکلونال است که برای اتصال به پروتئین بتا آمیلوئید طراحی شده است.

این دارو سپس سیستم ایمنی را تحریک می کند تا به این رسوبات پلاک حمله کند و آنها را از مغز پاک کند.

 

 

PET اسکن

 

تصویر: اسکن آمیلوئید و تاو PET نشان دهنده تغییرات پس از درمان با دارونما و دونانماب در طول ۷۶ هفته است.

 

نتایج کارآزمایی بالینی فاز II

در ژانویه ۲۰۲۱ شرکت دارویی، نتایج کارآزمایی بالینی فاز II خود را برای آزمایش اثربخشی و ایمنی دارو منتشر کرد.

به گفته نویسندگان، بر خلاف بیمارانی که دارونما مصرف می کردند، اکثر بیماران تحت درمان با این دارو، کاهش شدید پلاک آمیلوئید را در هفته ۲۴ تجربه کردند.

تمرکز اولیه کارآزمایی فاز دوم استفاده از «مقیاس سنتیلوئید (CL)» بود.

روشی که برای استانداردسازی نتایج اسکن‌های آمیلوئید PET در واحدهای قابل اندازه‌گیری، با امتیاز ۱۰۰ نشان‌دهنده بیماری «معمولی» آلزایمر است.

نویسندگان نوشتند، در این کارآزمایی، بیماران با سطح پلاک آمیلوئید ۲۴٫۱ CL در نظر گرفته شدند و برخی از بیماران در هفته ۲۴ به کمتر از ۱۱ CL رسیدند.

در مطالعه اخیر، محققان یک مدل مواجهه-پاسخ را استفاده کردند که تمام داده‌های فارماکوکینتیک طولی و PET اسکن از شرکت‌کنندگان در کارآزمایی را در بر می‌گرفت.

طبق پیش بینی های مدل، بیمارانی که بار آمیلوئیدی ۱۱ CL یا کمتر را در هفته ۲۴ به دست آوردند و سپس درمان آمیلوئید را متوقف کردند:

“میانگین زمان جمع آوری مجدد آمیلوئید از ۱۱ CL تا آستانه CL 24.1 می تواند ۳٫۹ سال باشد.”

علاوه بر این، تجزیه و تحلیل اسکن‌های F-18 PET که از بیماران با پاسخ مثبت، پس از ۷۲ هفته به دست آمد:

“کاهش آماری معنی‌دار ۳۴ درصدی سطح کلی تاو را در مقایسه با دارونما نشان داد.”

 

محدودیت های موجود در تحقیق

محققان در مورد محدودیت ها گفتند که نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل‌های اکتشافی، خطر سوگیری را به همراه دارد و تفسیرهای محتاطانه ای را نیاز دارد.

آنها افزودند، با این حال، آزمایش‌های جدید و تجزیه و تحلیل‌های برنامه‌ریزی‌شده قادر خواهند بود مشخص کنند که آیا این یافته‌ها قوی هستند یا خیر.

سیمز و همکارانش نتیجه گرفتند:

“این نتایج بر اهمیت پلاک های آمیلوئید در بیماری آلزایمر و درک وضعیت آمیلوئید برای تصمیم گیری های درمانی تاکید می کند.”