نقش کلیدی PET در بیماری های سیستم عصبی مرکزی و استفاده از این اسکن هسته ای، موضوعی ثابت شده برای متخصصین در حوزه تشخیص و درمان است.

پیشرفت سریع در فناوری‌های تصویربرداری (PET، SPECT و MRI) به تشخیص و درمان در بیماری های سیستم عصبی مرکزی، کمک می‌کند.

این روش ها نقش کلیدی در آزمایشات بالینی ایفا می کنند که تشخیص و درمان بیماری های سیستم عصبی مرکزی (CNS) مانند:

  • آلزایمر
  • پارکینسون
  • افسردگی
  • و اسکیزوفرنی را به دقت بالاتری می رسانند.

نتایج تحقیقات در مقاله ای در ۶ ژانویه در مجله  Drug Discovery Today منتشر شد.

شما می توانید در این زمینه اطلاعات بیشتر را در ادامه و در سایت انجمن علمی پزشکی هسته ای ایران، بخوانید.

تحقیق نقش کلیدی PET و دیگر تصویربرداری ها در بیماری های سیستم عصبی مرکزی

بیماری های سیستم عصبی مرکزی (CNS) نرخ بالا و رو به افزایشی دارد.

رویکردهای علوم اعصاب با هدف کاهش این نرخ، شامل استفاده از فناوری های تصویربرداری مغز است.

با این حال، نیاز به درک بهتری وجود دارد که از چه روش هایی و برای چه بیماری ها و اهدافی استفاده شود.

تیمی به سرپرستی لینگهوی کنگ از چین این تحقیق را انجام دادند. به عقیده آنها:

 “MRI، PET و SPECT به طور معمول در اکثر موسسات پزشکی و مراکز تحقیقاتی استفاده می‌شوند و به بهبود درک ما از آسیب‌شناسی عصبی بیماری‌های مختلف CNS و همچنین کمک به انتخاب درمان‌های مناسب کمک می کنند.”

تصویربرداری عصبی می‌تواند به رفع چندین چالش کمک کند:

مشکلات در توسعه مدل‌های بالینی و ارزیابی تعامل هدف

محدودیت نفوذ سد خونی مغزی

درک محدود پاتوفیزیولوژی درگیر

طریقه انجام تحقیق

MRI ابزاری بسیار مفید است، زیرا تشعشع نمی کند و به مواد حاجب نیاز ندارد و این امر به ویژه در بیماران مبتلا به بیماری ناشی از ضایعات بافت مغز مهم است.

اما فناوری‌های مولکولی مانند PET و SPECT نیز مفید هستند، زیرا آنها از طریق ردیاب‌های نشاندار شده رادیویی ویژگی‌های فیزیولوژیکی زیر را اندازه‌گیری می‌کنند:

توزیع بیومارکرهای متابولیک

فعالیت گیرنده‌های مغز

فعالیت انتقال‌دهنده‌های عصبی 

کونگ و همکارانش ۱۶۳۱ کارآزمایی بالینی را ارزیابی کردند که اثربخشی تکنیک‌های تصویربرداری عصبی را برای بیماری‌های رایج سیستم عصبی مرکزیف نشان می داد.

این ارزیابی بین سال‌های ۱۹۸۱ تا ۲۰۲۱ انجام شد.

استفاده از تصویربرداری عصبی بین سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱ به طور چشمگیری افزایش پیدا کرد که این افزایش بصورت زیر است:

افزایش از ۱۱ به ۱۵۵، که نرخ رشد سالانه ترکیبی ۱۴٫۱٪ را نشان می دهد.

نتایج تحقیق نقش کلیدی PET و دیگر تصویربرداری ها در بیماری های سیستم عصبی مرکزی

با بررسی کارآزمایی های بالینی، گروه محقق به نتایج زیر رسیدند:

تصویربرداری عصبی بیشتر برای مطالعات بیماری آلزایمر (۴۱٪) و پس از آن افسردگی (۲۹٪)، بیماری پارکینسون (۱۹٪) و اسکیزوفرنی (۱۴٪) مورد استفاده قرار گرفت.

محققان کارآزمایی بالینی از MRI ​​در ۶۳٫۲ درصد از مطالعات آلزایمر و PET در ۵۹٫۷ درصد استفاده کردند.

آنها نتایج مشابهی را در کارآزمایی‌های بالینی برای بیماری پارکینسون پیدا کردند که MRI در ۵۹٫۹٪ از آنها و PET در ۴۳٫۴٪ استفاده شد.

محققان همچنین افزایش هشت برابری در استفاده از تصویربرداری عصبی برای ارزیابی داروهای بیماری CNS و کاندیدهای دارویی را در آخرین براکت سالی که در این مطالعه انجام شد (۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱) در مقایسه با ۲۰ سال قبل (۱۹۹۷ تا ۲۰۰۱) مشاهده کردند.

به گفته نویسندگان، شکی نیست که تصویربرداری ابزار مهمی برای آوردن تحقیقات از آزمایشگاه به کلینیک است. آنها در پایان می گویند:

«فناوری های تصویربرداری به عنوان یک ابزار، شکاف بین تحقیقات پایه و پزشکی بالینی را پر کرده است و یکی از مهم ترین ابزارها برای پیشرفت کاربردی سازی علوم پزشکی است.»